Kto wypłaca odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy?

Wypadek przy pracy może przydarzyć się każdemu, niezależnie od wykonywanego zawodu. Warto pamiętać, że w większości przypadków osoba poszkodowana ma prawo do ubiegania się o rekompensatę. Procedury jej uzyskania są dla wielu osób niejasne. Co robić po wypadku, jakie dokumenty trzeba zebrać do uzyskania odszkodowania i kto wypłaca należności za wypadek przy pracy? Odpowiadamy w poniższym artykule.

Definicja wypadku przy pracy

Wypadek przy pracy został zdefiniowany w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z art. 3 ust. 1 każda osoba, która jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, może ubiegać się o uzyskanie odszkodowania odpowiadającego skali poniesionych strat, w przypadku gdy ulegnie wypadkowi w miejscu pracy lub w drodze do i z niej.

Za wypadek w pracy odszkodowanie od pracodawcy można uzyskać tylko wtedy, gdy do zdarzenia doszło w sposób nagły, a pracownik nie miał na nie najmniejszego wpływu. Odszkodowanie należne jest zarówno za lekkie, jak i ciężkie uszkodzenia ciała. Jeżeli w wyniku wypadku w pracy doszło do śmierci pracownika, obowiązują osobne zasady postępowania.

Wypadek przy pracy – zgłoszenie

Odszkodowanie za wypadek w miejscu pracy może zostać wypłacone tylko wtedy, gdy takie zdarzenie zostanie w zgłoszone w odpowiedni sposób. Jeżeli nie jest to wypadek śmiertelny, pracownik musi jak najszybciej powiadomić przełożonego lub podmiot, u którego został zatrudniony (w przypadku wydelegowania do danego miejsca pracy przez inną firmę). Wówczas sporządza się protokół powypadkowy, który powinien zawierać jak najwięcej informacji – to właśnie ten dokument jest podstawą do wypłaty odszkodowania.

Protokół powypadkowy

Po nieszczęśliwym zdarzeniu określa się przyczyny i okoliczności jego wystąpienia. Zespół powypadkowy przeprowadza oględziny miejsca wypadku, bada, co wpłynęło na powstanie sytuacji oraz zbiera informacje od świadków i poszkodowanego. Nie później niż 14 dni od uzyskania zawiadomienia o wypadku zespół sporządza protokół powypadkowy. W tym dokumencie opisuje się ustalenia zespołu, a także okoliczności wypadku z perspektywy pracownika, który był jego bezpośrednim uczestnikiem.

Poszkodowany ma prawo zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole, jeżeli zauważy w nim nieprawidłowości. Pismo powinno bezstronnie opisywać realia zdarzenia, dlatego koniecznie zadbaj, aby sytuacja była odpowiednio przedstawiona.

Kto wypłaca odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy?

W przypadku jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy cała kwota świadczenia wypłacana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pracodawca ma obowiązek odprowadzania składek na ZUS – to właśnie z tych składek otrzymasz odszkodowanie. Zdarzają się jednak sytuacje, w których rekompensata z ZUS-u nie pokrywa wszystkich kosztów leczenia. Co wtedy?

Możesz uzyskać również odszkodowanie od pracodawcy z tytułu wypadku przy pracy. Aby doszło do wypłaty świadczenia, trzeba udowodnić, że zaniedbania pracodawcy miały wpływ na wypadek, np. przy naruszeniu zasad BHP. Wypadek był z winy pracodawcy bądź innego pracownika. W tym przypadku odszkodowanie z OC sprawcy (czyli pracodawcy) jest innym rodzajem odszkodowania, a odszkodowanie z ZUS-u – innym. Świadczenia nie mają więc wpływu na swoją wysokość.

W niektórych sytuacjach winę za wypadek ponosi sam pracownik. Jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u nie zostanie przyznane, jeżeli wyłączną przyczyną wypadku było np.:

• lekceważenie przepisów BHP,
• rażące niedbalstwo,
• pozostawanie pracownika pod wpływem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.

Wypadek przy pracy z winy pracodawcy

Do obowiązków pracodawcy należą nie tylko kwestie związane ściśle z zatrudnieniem, ale również m.in. odpowiedzialność za BHP w zakładzie. Organizacja musi zapewniać bezpieczną i higieniczną pracę, reagować na potrzeby pracowników oraz zalecenia PIP, a także rozwijać zasady zapobiegające niebezpiecznym sytuacjom (w formie regularnych szkoleń BHP). Jeśli niedopełnienie tych obowiązków skutkuje wypadkiem w pracy, wina leży po stronie pracodawcy.

Takie sytuacje mają miejsce np. kiedy:

• brakuje odpowiednich środków ochrony indywidualnej,
• brakuje zabezpieczenia maszyn,
• stan techniczny maszyn jest zły,
• pracownicy nie przestrzegają zasad BHP,
• niepoprawnie ocenia się ryzyko zawodowe na danym stanowisku.

Jeżeli do wypadku w pracy doszło z winy pracodawcy lub jego niedopilnowania, sumę roszczeń odszkodowawczych (a także odszkodowanie za niezdolność do pracy) pokrywa ubezpieczyciel pracodawcy z polisy OC. Uchylenie od wyrównania szkody wyrządzonej pracownikowi może skutkować wszczęciem postępowania cywilnego.

Odszkodowanie od pracodawcy z tytułu wypadku przy pracy – o czym jeszcze pamiętać? 

O wypadku jak najszybciej musi dowiedzieć się pracodawca i ZUS (opcjonalnie ubezpieczyciel, jeżeli pracownik w miejscu pracy miał jeszcze wykupione dodatkowe ubezpieczenie). Poza tym musisz zebrać i złożyć w ZUS-ie stosowne dokumenty, niezbędne przy procedurach uzyskiwania odszkodowania. Przede wszystkim poszkodowany powinien zostać przebadany przez lekarza, aby ten postawił diagnozę i wydał odpowiednie zaświadczenie (najlepiej w kilku egzemplarzach!). 

Samo pismo od lekarza i dokumenty poświadczające o przebytej rehabilitacji to jeszcze nie wszystko. Aby starać się o uzyskanie odszkodowania z ZUS-u, należy do tego dołączyć także m.in.:

• dane osobowe ubezpieczonego,
• dane identyfikacyjne płatnika składek,
• kopię umowy o pracę,
• wniosek określający rodzaj świadczenia, 
• protokół powypadkowy (opcjonalnie kartę wypadku),
• kartę informacyjną z przeprowadzenia pierwszej pomocy,
• informacje o przebytym szkoleniu BHP (ich brak oznacza, że pracownik nie został odpowiednio przygotowany do pracy, co wiąże się z konsekwencjami pracodawcy),
• oświadczenie osoby, której zgłoszono wypadek.

Po zebraniu całej niezbędnej dokumentacji złóż ją wraz z wnioskiem do ZUS-u i poczekaj na decyzję, a później – wypłatę świadczenia. Standardowo na zajęcie stanowiska ZUS ma 14 dni od dnia złożenia wniosku, a odszkodowanie wypłaca się w ciągu 30 dni.

Dokumenty załączone do wniosku mają ogromne znaczenie, jeśli chodzi o kwotę odszkodowania, dlatego warto skrupulatnie podejść do ich wypełniania oraz sprawdzenia zawartych informacji. To pozwoli na uniknięcie pomyłek, a tym samym skrócenie czasu oczekiwania na należne odszkodowanie.

Partnerem artykułu jest strona eloodszkodowania.pl