Na mocy ustawy o dystrybucji ubezpieczeń osoby wykonujące czynności agencyjne zobowiązane są do doskonalenia swoich umiejętności zawodowych m.in. przez odbywanie co roku co najmniej 15 godzinnego szkolenia zawodowego. Zgodnie z aktualnym stanowiskiem UKNF każdy agent lub jego OFWCA, który w ubiegłym roku nie zrealizował szkolenia nie powinien obecnie świadczyć usług pośrednictwa. Nie ma również możliwości nadrobienia ubiegłorocznych godzin, nawet  jeżeli szkolenie było zrealizowane tylko częściowo.

Obowiązek doskonalenia umiejętności zawodowych agenta w wymiarze 15 godzin rocznie

Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 roku o dystrybucji ubezpieczeń (Dz. U. 2019 poz. 1881 ze zm.) zobowiązuje „osoby wykonujące czynności agencyjne, (…) osoby wykonujące czynności dystrybucyjne zakładu ubezpieczeń oraz osoby wykonujące czynności dystrybucyjne zakładu reasekuracji” do doskonalenia umiejętności zawodowych m.in. przez odbywanie co najmniej 15 godzin rocznie szkolenia zawodowego z wybranych tematów określonych w załączniku do ustawy.

Wymiar i zakres tematyczny obowiązkowego szkolenia dla agentów zależy przede wszystkim  od charakteru umów ubezpieczenia jakie proponują oni klientom, zakresu wykonywanych przez nich czynności oraz rodzaju dystrybutora ubezpieczeń lub dystrybutora reasekuracji.

Co ciekawe zgodnie ze stanowiskiem UKNF w sytuacji, w której agent lub broker proponuje klientom zawarcie umów ubezpieczenia z różnych działów, grup i rodzajów ubezpieczeń wymiar 15 godzin szkolenia zawodowego rocznie może okazać się niewystarczający, aby wykonywać czynności  z zakresu dystrybucji ubezpieczeń uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie oraz zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów. W takim przypadku zaleca się, by agent odbył szkolenie zawodowe w wymiarze odpowiednim do zakresu tematycznego oferowanych przez niego umów ubezpieczenia. W praktyce może to powodować konieczność odbycia szkolenia zawodowego w większym wymiarze niż 15 godzin rocznie.

W jakim terminie należy zrealizować obowiązkowe szkolenie zawodowego agenta?

Obowiązek ukończenia szkolenia powstaje z pierwszym dniem roku kalendarzowego następującego po roku, w którym osoba wykonująca czynności agencyjne została wpisana do rejestru pośredników ubezpieczeniowych, a w przypadku osoby wykonującej czynności dystrybucyjne zakładu ubezpieczeń z pierwszym dniem roku kalendarzowego następującego po roku, w którym faktycznie rozpoczęto wykonywanie tych czynności. Pierwsze szkolenie zawodowe należy ukończyć jednak nie później, niż w terminie 18 miesięcy od dnia wpisu do rejestru pośredników ubezpieczeniowych lub dnia rozpoczęcia wykonywania czynności dystrybucyjnych zakładu ubezpieczeń.

Zgodnie z przekazanym przez UKNF komunikatem wskazanie przez ustawodawcę wprost terminu, w jakim powinno nastąpić wykonanie obowiązku ukończenia szkolenia zawodowego w przypadku agentów oznacza, że nie można uzupełnić go z mocą wsteczną za rok poprzedni. W szczególności „uzupełnienie” szkolenia zawodowego nie może nastąpić poprzez ukończenie go w zwiększonej liczbie godzin, w kolejnym roku kalendarzowym. A takie interpretacje zapisu pojawiały się na rynku ubezpieczeń.

Jakie mogą być konsekwencje niezrealizowania obowiązku doskonalenia umiejętności zawodowych przez agenta?

Podstawową rolą nałożonego na agentów obowiązku doskonalenia umiejętności zawodowych jest posiadanie przez nich aktualnej i pełnej wiedzy, dotyczy to również osób przy pomocy których wykonują czynności agencyjne. W związku z tym w razie stwierdzenia, że OFWCA nie zrealizowały  obowiązku ukończenia szkolenia zawodowego w 2019 roku agent powinien zadbać o to, by takie osoby nie wykonywały czynności agencyjnych, do czasu zrealizowania tego obowiązku za 2020 rok.

Zbliżone działania powinny zostać podjęte także przez pośredników, którzy sami nie dopełnili obowiązku ukończenia szkolenia,

Co ważne dopełnienie obowiązku ukończenia szkolenia zawodowego za 2020 r. nie zwalnia z odpowiedzialności z tytułu niezrealizowania tego obowiązku za ubiegły rok.

Zgodnie z aktualnym komunikatem UKNF w przypadku braku realizacji obowiązku ukończenia szkolenia zawodowego, organ nadzoru może:

  • wydać wobec dystrybutora ubezpieczeń lub dystrybutora reasekuracji decyzję nakazującą powstrzymanie się od ponownego naruszania prawa,
  • wykreślić z rejestru agentów agenta ubezpieczeniowego dokonującego naruszenia przepisów prawa.

W ramach nadzoru nad dystrybucją ubezpieczeń, UKNF monitoruje sposób wykonywania obowiązku doskonalenia umiejętności zawodowych i w przypadku stwierdzonych naruszeń przepisów prawa w tym zakresie, może skorzystać z przysługujących mu środków nadzorczych. Ważne jest to, że podejmując decyzję o ich zastosowaniu będzie również brał pod uwagę m.in. stopień braku realizacji obowiązku (np. czy osoba zobowiązana w ogóle nie zrealizowała obowiązku, czy też realizowała go w niepełnym wymiarze) a także przyczyny braku realizacji obowiązku, czy też skalę posługiwania się osobami nieprzeszkolonymi. Stosowanym środkiem nadzorczym mogą być w szczególności kary pieniężne określone w ustawie o dystrybucji ubezpieczeń. A w przypadku stwierdzenia rażących naruszeń przepisów prawa UNKF nie wyklucza także podejmowania innych działań nadzorczych, z wykreśleniem z rejestru pośredników ubezpieczeniowych włącznie.

W świetle powyższych informacji agenci powinni uniemożliwić wykonywanie czynności agencyjnych osobom fizycznym, które w ubiegłym roku nie zrealizowały obowiązku szkoleniowego w pełnym piętnasto godzinnym wymiarze, do czasu zrealizowania tego obowiązku w roku 2020. Co istotne nie ma możliwości nadrobienia godzin, które nie zostały zrealizowane, nawet jeżeli brakowało ich tylko kilku.

Wobec tego osoby, które w 2019 roku ukończyły szkolenie zawodowe w pełnym wymiarze godzin oraz przesłały zaświadczenia do zakładów ubezpieczeń zrealizowały obowiązek nałożony przez ustawę. W tej chwili mają czas na obycie szkoleń tegorocznych do grudnia 2020 roku. 

Natomiast osoby, które w 2019 roku nie zrealizowały szkolenia w całości w bieżącym roku nie powinny być dopuszczone przez agenta do sprzedaży ubezpieczeń aż do momentu ukończenia pełnego piętnasto godzinnego szkolenia w roku 2020.

Źródło: KNF