Pamiętaj o aktualnej polisie OC – wzrosły kary!

Rzecznik Finansowy przypomina, że od stycznia 2022 roku wzrosły kary za brak obowiązkowych ubezpieczeń. Brak ciągłości w ochronie ubezpieczeniowej może skutkować nie tylko nałożeniem kary finansowej, ale także koniecznością pokrycia kosztów naprawienia szkody. 

Wzrost opłaty karnej za brak OC 

Wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę przekłada się na wysokość opłaty karnej za brak ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, a także za brak ubezpieczenia OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego (OC rolnika) oraz ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych (ubezpieczenie budynków rolniczych). Co ważne, brak ciągłości w ochronie ubezpieczenia może skutkować nie tylko nałożeniem kary finansowej – wiąże się przede wszystkim z koniecznością pokrycia kosztów naprawienia szkody (w przypadku umów odpowiedzialności cywilnej) oraz brakiem odszkodowania w przypadku zdarzeń skutkujących szkodą w budynkach. 

Kiedy polisa OC nie wznowi automatycznie? 

Warto przypomnieć ważną kwestię – by uniknąć nieprzyjemności, szczególną uwagę należy wykazać w przypadkach, gdy zastosowania do naszej umowy OC nie będą miały regulacje ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, które przewidują automatyczne przedłużenie ochrony ubezpieczeniowej, tzw. klauzula prolongacyjna. 

Zatem kiedy dochodzi do przerwy w ciągłości ubezpieczenia OC p.p.m. skutkującej nakładaniem kar przez UFG? Do takiej sytuacji może dojść: 

• Gdy nie została opłacona w całości ustalona w umowie składka za mijający okres – ma to miejsce zazwyczaj, gdy posiadacz pojazdu opłaca składkę ratalnie, ale także gdy składka – pomimo zawartej umowy – nie zostanie wcale opłacona. W omawianej sytuacji nie ma zastosowania klauzula prolongacyjna (umowa nie wznowi się na kolejny okres 12 miesięcy). Dlatego przed końcem okresu obowiązywania umowy warto sprawdzić czy została opłacona składka w całości (w razie wątpliwości należy skontaktować się z ubezpieczycielem). 
• W przypadku cofnięcia zakładowi ubezpieczeń zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. W omawianej sytuacji również nie ma zastosowania klauzula prolongacyjna. 
• Dochodzi do zbycia pojazdu i nabywca pojazdu decyduje się korzystać z ważnej polisy zbywcy pojazdu, ale po jej wygaśnięciu nie zawarł nowej umowy na własny rachunek. W aktualnym stanie prawnym, umowa zawarta przez zbywcę nie ulegnie automatycznemu przedłużeniu z upływem okresu, na który była zawarta. W takiej sytuacji konieczne jest zawarcie na kolejny okres nowej umowy, aby zachować ciągłość w ochronie. 

• Dochodzi do zawarcia umowy ubezpieczenia OC p.p.m. przez posiadacza pojazdu mechanicznego niebędącego właścicielem tego pojazdu. Prawa i obowiązki tego posiadacza, wynikające z zawartej umowy ubezpieczenia, przechodzą na właściciela pojazdu mechanicznego z chwilą, gdy posiadacz utracił posiadanie tego pojazdu na rzecz właściciela. Jednakże umowa ubezpieczenia zawarta przez posiadacza ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta. W omawianym przypadku również nie znajdzie zastosowania klauzula przewidująca automatyczne przedłużenie umowy. 
• Doszło do ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, ogłoszenia lub zarządzenia likwidacji zakładu ubezpieczeń albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub umorzenia postępowania upadłościowego. W omawianej sytuacji nie ma zastosowania klauzula prolongacyjna (umowa nie wznowi się na kolejny okres 12 miesięcy). 

Jednak niezależnie od przypadków nieprzedłużenia z mocy prawa umowy ubezpieczenia, szczególną czujność należy wykazać,  gdy dochodzi do przeniesienia prawa własności pojazdu, ale zbywca nie przekazał nabywcy ważnej umowy ubezpieczenia OC. Dlatego przy nabyciu pojazdu nabywca powinien niezwłocznie (jeszcze tego samego dnia) zweryfikować dane w bazie UFG i w przypadku potwierdzenia braku ważnej umowy, ubezpieczyć pojazd jeszcze w dniu nabycia własności i nie później niż z chwilą wprowadzenia pojazdu do ruchu. Analogiczne zasady mają zastosowanie przy przeniesieniu posiadania pojazdu. Dodatkowo, nabywca po otrzymaniu umowy OC od zbywcy, powinien skontaktować się z ubezpieczycielem, aby potwierdzić ważności polisy. 

Kiedy OC rolnika nie odnowi się automatycznie? 

Rzecznik przypomina też, że w przypadku ubezpieczeń OC rolnika oraz w przypadku ubezpieczeń budynków rolniczych występuje podobna zasada automatycznego odnawiania się ubezpieczenia jak w przypadku ubezpieczenia komunikacyjnego OC. Jeśli rolnik nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który została zawarta umowa ubezpieczenia, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy. 

Jednak istnieją wyjątki od tej reguły. Do przerwy w ciągłości ubezpieczenia OC rolnika i ubezpieczenia budynków rolniczych dochodzi: 

• Gdy nie została opłacona określona w umowie składka za mijający okres 12 miesięcy. W omawianej sytuacji nie ma zastosowania klauzula prolongacyjna (umowa nie wznowi się na kolejny okres 12 miesięcy). Dlatego przed końcem okresu obowiązywania umowy, warto sprawdzić czy została opłacona składka w całości (w razie wątpliwości należy skontaktować się z ubezpieczycielem). 
• W przypadku cofnięcia zakładowi ubezpieczeń zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia OC rolników. W omawianej sytuacji również nie ma zastosowania klauzula prolongacyjna (umowa nie wznowi się na kolejny okres 12 miesięcy). 
• W przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, ogłoszenia lub zarządzenia likwidacji zakładu ubezpieczeń albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub umorzenia postępowania upadłościowego w przypadku. W omawianej sytuacji także nie ma zastosowania klauzula prolongacyjna (umowa nie wznowi się na kolejny okres 12 miesięcy. 
• Dochodzi do przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego. Przy przeniesieniu posiadania gospodarstwa rolnego (również w drodze dziedziczenia) nabywca może korzystać z dotychczasowych umów ubezpieczenia OC rolnika oraz ubezpieczenia budynków rolniczych do końca okresu na jaki zostały zawarte, jednakże nie dojdzie do ich automatycznego odnowienia w przypadku dziedziczenia. 

Niezwykle istotne jest to, że w przypadku oddania przez rolnika w posiadanie części gospodarstwa rolnego, stanowiącej odrębne gospodarstwo rolne, osoba obejmująca w posiadanie oddaną część gospodarstwa rolnego nie korzysta z prawa korzystania z dotychczas zawartej  umowy ubezpieczenia. Zobowiązana jest, od chwili przejęcia w posiadanie takiej części gospodarstwa rolnego, zawrzeć nową umowę ubezpieczenia. 

Warto również pamiętać, że obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolnika powstaje w dniu objęcia gospodarstwa rolnego w posiadanie, a umowy ubezpieczenia budynków rolniczych z dniem pokrycia budynku dachem. Podobnie, więc jak w przypadku nabycia własności lub posiadania pojazdu mechanicznego, niezwykle istotne jest ustalenie czy dotychczasowy posiadacz dopełnił obowiązku zawarcia obu umów. Również w przypadku wypowiedzenia dotychczasowej polisy, należy zachować ciągłość ubezpieczenia, poprzez zawarcie kolejnej umowy. 

Źródło: Rzecznik Finansowy