VH Polska: Jak dobrze ubezpieczyć rośliny strączkowe?

Z uwagi na to, że rośliny strączkowe są idealnym przedplonem pod niemal każdą roślinę uprawną, z roku na rok ich uprawy zyskują na popularności. Rośliny te odgrywają również bardzo ważną rolę w przemyśle czy żywieniu ludzi, a także w istotny sposób wpływają na ochronę gleby i środowiska naturalnego. Jak zatem dobrze ubezpieczyć rośliny strączkowe? 

Uprawa roślin strączkowych 

Na początku warto wyjaśnić, że rośliny strączkowe, w zależności od przeznaczenia, możemy podzielić na następujące grupy: 

• Pastewne na suchy zbiór – jest to łubin w różnych odmianach (wąskolistny, żółty, biały), bobik, groch siewny, soja, wyka, peluszka, gdzie częścią użytkową są nasiona z przeznaczeniem na paszę dla zwierząt. 
• Warzywa na suchy zbiór – czyli fasola, groch łuskany, soja, soczewica, ciecierzyca, bób, gdzie częścią użytkową są nasiona. 
• Warzywa na zielony zbiór – takie jak groszek cukrowy, bób, fasolka szparagowa. 

Dane pokazują, że w ostatnim czasie największy udział w uprawie wśród roślin strączkowych stanowią formy pastewne. Rośliny te są istotnym źródłem białka oraz innych cennych składników odżywczych wpływających pozytywnie na jakość pasz, z tego powodu mają bardzo duże znaczenie w zrównoważonym lub ekologicznym rolnictwie. Nie każdy wie, że podczas ich uprawy w sposób naturalny pobierany jest azot z powietrza a stanowisko po roślinach strączkowych jest wartościowym miejscem do uprawy innych rodzajów upraw. Co więcej, rośliny strączkowe to jedne z bardzo niewielu pokarmów łączących w swoim składzie białko i błonnik pokarmowy. 

Zarządzanie ryzykiem w produkcji roślin strączkowych 

Jak w przypadku każdych upraw, także i rośliny strączkowe wymagają wielu zabiegów – zaczynając od odpowiedniego przygotowania gleby, przez siew (czasami sadzenie np. bób), po nawożenie i, co bardzo ważne, ochronę przed chwastami, chorobami oraz szkodnikami. Mimo tego, że rośliny z rodziny bobowatych nie mają wysokich wymagań glebowych, to bardzo wyraźnie reagują na nieodpowiednio dobrany rodzaj gleby i jej pH. Niezbędnym elementem zarządzania ryzykiem jest również odpowiednie zabezpieczenie przed skutkami gradu, deszczu nawalnego, huraganu czy przymrozków wiosennych. 

Warto zaznaczyć, że rośliny strączkowe dosyć dobrze znoszą krótkotrwałe przymrozki. Dlatego przejściowe występowanie przymrozków wiosennych nie powinno zagrozić uprawie. Niestety nieco inaczej jest w przypadku deszczu nawalnego, który wystąpi w pierwszych tygodniach od założenia plantacji roślin strączkowych. Może on doprowadzić do zamulenia, wypłukania materiału siewnego lub wschodzących roślin. Oprócz tego  huragany mogą spowodować zawiania części pola poprzez przemieszczanie materii mineralnej i organicznej, ścieranie/zniszczenia liści przez części organiczne lub nieorganiczne przenoszone przez wiatr. Co istotne, gdyby doszło do takich zdarzeń – jeszcze w trakcie wschodów, a plantacja kwalifikowałaby się do przeorania, w VH Polska wypłacany jest ryczałt odszkodowawczy w wysokości 25% sumy ubezpieczenia. 

Z kolei w przypadku mechanicznych uszkodzeń roślin do których doszło, kiedy są jeszcze w pełni zielone, szkoda wymaga dwuetapowej likwidacji. Podczas oględzin wstępnych określa się fazę rozwojową, w której wystąpiło gradobicie oraz opisuje się rodzaj uszkodzeń. Następnie, podczas oględzin końcowych, na krótko przed żniwami określany jest ostateczny procent ubytku w plonie. Odpowiedzialność odszkodowawcza rozpoczyna się z reguły od 8% ubytku w plonie (przy wykupieniu klauzuli szczególnej). Maksymalne odszkodowanie może wynieść 100% sumy ubezpieczenia, bez potrącenia zaoszczędzonych kosztów zbioru – wszystko po to, aby rolnik mógł przygotować powierzchnię uprawną pod kolejne uprawy. 

Uszkodzenia gradowe w uprawie warzyw strączkowych na zielony zbiór 

W przypadku warzyw strączkowych przeznaczanych na zielony zbiór najważniejszym parametrem jest jakość oferowanego surowca. Niestety gradobicie może zniweczyć trud pracy rolnika i w kilka minut doprowadzić do istotnych strat ilościowych oraz jakościowych. VH Polska przypomina, że zdarzenia polegające na utracie jakości warzyw strączkowych spowodowane przez grad ubezpieczone są w ramach specjalnej klauzuli szczególnej dla warzyw, której zasady są tożsame z obowiązującymi normami jakości warzyw obowiązującymi w powszechnym obrocie gospodarczym. W przypadku warzyw, odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się od 10% ubytku w plonie, a maksymalna wypłata odszkodowania stanowi 90% sumy ubezpieczenia. 

Ze względu na to, że uprawa roślin strączkowych z roku na rok zyskuje na popularności, i to nie tylko z uwagi na swoje walory spożywcze czy paszowe, ale również przez swoją wartość w nowoczesnym płodozmianie istotne jest to, by plantator posiadał dobrze dopasowany pakiet ubezpieczeniowy. Tym bardziej, że specyficzne przeznaczenie danego gatunku (rynek świeży, nasiona, pasza) i wymagania jakościowe finalnego odbiorcy produktu sprawia, że należy ochronić te uprawy przed zdarzeniami losowymi w ujęciu ilościowym oraz jakościowym 

Źródło: VH Polska