O ile częstotliwość wykonywania badań profilaktycznych w ramach medycyny pracy regulowana jest przez Kodeks Pracy, o tyle badania kontrolne dotyczą tylko pracowników, którzy wracają po długotrwałym zwolnieniu lekarskim. Oznacza to, że pracownik nie może zająć się swoimi obowiązkami, dopóki nie zostanie skierowany do lekarza medycyny pracy, który potwierdzi, że jego stan zdrowia na to pozwala.  

Definicji badań kontrolnych Kodeks pracy poświęca zaledwie jeden, ale kluczowy paragraf:  

„Art. 229 § 2. Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.” 

– Zapis mówiący o okresie dłuższym niż 30 dni niezdolności do pracy dotyczy ciągłej nieobecności w tym okresie. Jeśli więc pracownik chorował na przykład 2 tygodnie, po czym wrócił na kilka dni i znów poszedł na dwutygodniowe zwolnienie, obydwa te okresy się nie sumują. Są to po prostu dwa odrębne zwolnienia lekarskie. Jeśli jednak jedno zwolnienie trwa 31 dni i dłużej, wówczas pracownik nie może wrócić do pracy bez pozytywnego orzeczenia lekarza medycyny pracy – tłumaczy Hanna Zasłona, Starsza Specjalistka ds. Medycyny Pracy TU Zdrowie. 

Zbieg badań okresowych i kontrolnych  

Pracownikowi, który przebywa na długim zwolnieniu lekarskim, może skończyć się w tym czasie ważność okresowych badań profilaktycznych. Pracodawca staje wówczas przed decyzją, czy w takiej sytuacji należy skierować pracownika odrębnie na badania okresowe i kontrolne, czy może wystarczą tylko badania okresowe stwierdzające jego zdolność do pracy. 

– Każde badanie w placówce medycyny pracy kończy się wydaniem orzeczenia o zdolności lub niezdolności do pracy na danym stanowisku. Różne są natomiast cele wystawienia skierowania. O ile badania okresowe mają określić zdolność do pracy na danym stanowisku z uwzględnieniem czynników szkodliwych, o tyle badania kontrolne po chorobie mają potwierdzić, że pracownik jest na tyle zdrowy, że może nadal wykonywać dotychczasowe obowiązki – podkreśla Hanna Zasłona. 

Może się jednak zdarzyć, że pracownik po długotrwałym zwolnieniu otrzyma awans, a tym samym zmienia się jego stanowisko pracy. Wówczas musi wykonać badania wstępne. Czy w tym przypadku powinien wykonać zarówno badania wstępne jak i kontrolne?  

– Przepisy nie rozstrzygają tej kwestii, dlatego wydaje się dopuszczalnym wystawienie skierowania tylko na badania wstępne na nowe stanowisko pracy, ponieważ w definicji badań kontrolnych jest mowa o „dotychczasowym stanowisku pracy”. W związku z awansem, nie ma już dotychczasowego stanowiska, więc zasadnym jest skierowanie na badania wstępne – tłumaczy Hanna Zasłona. 

Podsumowując: pracodawca może dopuścić do pracy tylko te osoby, których stan zdrowia pozwala na pracę na określonym stanowisku i w określonych warunkach. Jeśli są jakiekolwiek wątpliwości co do jego bezpieczeństwa wynikającego ze stanu zdrowia, pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania do lekarza medycyny pracy. 

E-platforma Medycyny Pracy TU Zdrowie 

Aby ułatwić działom personalnym koordynowanie zadań związanych z medycyną pracy, TU Zdrowie wdrożyło do Panelu Ubezpieczającego E-platformę Medycyny Pracy. Jest to narzędzie, z poziomu którego działy HR firm mających polisy dla swoich pracowników, obsługują zadania związane z medycyną pracy – mają możliwość monitorowania ważności orzeczeń lekarskich, generowania i podpisywania elektronicznie skierowań na badania, a także tworzenia wzorów skierowań. Oznacza to dużą oszczędność czasu i pieniędzy dla firm, a także ułatwienie dla pracowników, którzy nie muszą już mieć papierowego skierowania z działu personalnego. Ma to znaczenie zarówno w dużych przedsiębiorstwach, jak i w firmach zatrudniających kilkunastu czy kilkudziesięciu pracowników. 

E-platforma Medycyny Pracy dostosowana jest do struktury organizacyjnej danej firmy, co jest szczególnie ważne przy rozporoszonej lokalizacji. Istnieje możliwość nadania uprawnień widoczności pracowników tylko ze swojego oddziału. Co ważne, aplikacja charakteryzuje się dużą samodzielnością obsługi przez pracodawcę bez konieczności każdorazowego kontaktu z opiekunem obsługowym. Pracodawca ma możliwość samodzielnie zaimportować słownik stanowisk, wystawiać lub usuwać skierowania. 

Skierowania na badania wystawione przez Panel Medycyny Pracy są zgodne z aktualnie obowiązującym wzorem w przepisach.