Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad uregulowaniem działalności firm odszkodowawczych, które świadczą usługi w zakresie dochodzenia roszczeń od ubezpieczycieli. Projekt ustawy wprowadza m.in. rozwiązania mające zapobiegać przetrzymywaniu przez kancelarie odszkodowawcze pieniędzy należnych, a także wysokość maksymalnej prowizji. 

Krytyka działalności firm odszkodowawczych 

Ministerstwie Sprawiedliwości pracuje nad uregulowaniem usług świadczonych przez tzw. kancelarie odszkodowawcze. W ten sposób ustawodawcy chcą zabezpieczyć interesy klientów, czyli osób pokrzywdzonych, które zlecają tego typu firmom dochodzenie roszczeń od ubezpieczycieli. Dlaczego? RPO zwrócił ministrowi uwagę na niezwykle istotny i wciąż nierozwiązany problem rynku usług firm, które w imieniu poszkodowanych obywateli dochodzą roszczeń o odszkodowania. Niepokój Rzecznika wzbudził nagły napływ skarg w takich sprawach. Głownie chodzi o takie problemy jak:  

  • pobieranie przez te kancelarie zbyt wygórowanego wynagrodzenia,  
  • ważność umowy zawartej przez poszkodowanego z kancelarią w sytuacji, gdy jego stan uniemożliwiał mu świadome podjęcie takiej decyzji,  
  • ryzyko nieotrzymania środków przez klienta bądź otrzymania ich z opóźnieniem, w sytuacji gdy wypłacone odszkodowanie trafi najpierw na konto firmy. 

– Klienci tych firm wymagają szczególnej troski i ochrony. Często są to osoby poszkodowane w wypadkach, ponoszące ich zdrowotne konsekwencje w postaci uszczerbku na zdrowiu, niepełnosprawności. W związku z tym szybko potrzebują środków finansowych na leczenie, rehabilitację, zakup leków czy sprzętu rehabilitacyjnego, ortopedycznego – możemy przeczytać na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich. 

Ochrona osób korzystających z usług kancelarii odszkodowawczych 

Rzecznik podkreśla, że nie ma kompleksowej regulacji prawnej dotyczącej działalności kancelarii odszkodowawczych. Oznacza to, że osoby korzystające z usług takich firm pozbawione są odpowiedniej ochrony prawnej. Co więcej, interes ekonomiczny firm nie zawsze jest tożsamy z interesem ich klientów, a może być nawet z nim sprzeczny. 

Już wcześniej podejmowano próby uregulowania rynku usług w tym obszarze. Senacki projekt ustawy o świadczeniu usług w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wynikających z czynu niedozwolonego wprowadzał instrumenty prawne w celu ochrony osób korzystających z kancelarii odszkodowawczych, np.: 

  • ograniczenie wysokości wynagrodzenia za czynności związane z dochodzeniem roszczeń odszkodowawczych, 
  • wypłacanie odszkodowań bezpośrednio osobie poszkodowanej, 
  • zakaz pewnych form akwizycji oraz reklamy usług odszkodowawczych.  

Niestety rozwiązania te ostatecznie nie zostały wprowadzone w życie. W odpowiedzi na potrzeby obywateli pojawiają się nowe inicjatywy uregulowania  tej kwestii. W ostatnim czasie np. Naczelna Rada Adwokacka przedstawiła projekt ustawy o szczególnych zasadach prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu pomocy prawnej. 

Prace nad projektem ustawy regulującej działalność kancelarii odszkodowawczych 

Z opublikowanych informacji wynika, że Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi obecnie prace w zakresie regulacji rynku kancelarii odszkodowawczych. Przygotowywany projekt ustawy wprowadza m.in. rozwiązania mające zapobiegać przetrzymywaniu przez kancelarie odszkodowawcze pieniędzy należnych klientom. Jest to odpowiedź na doniesienia o trudnościach w odzyskaniu pieniędzy od jednej z większych firm zajmujących się dochodzeniem roszczeń. Projekt zakłada model podzielonej płatności przez podmiot zobowiązany, tj. miałby on przekazywać jedną część należnych środków bezpośrednio na rzecz pokrzywdzonego, a drugą – bezpośrednio na rzecz kancelarii odszkodowawczej w wysokości uzgodnionej z pokrzywdzonym, stanowiącej wynagrodzenie za świadczoną usługę. 

Nowy projekt zawiera także rozwiązania ograniczające prowizyjne (procentowe) wynagrodzenie kancelarii odszkodowawczych, które obecnie bywa narzucane konsumentom, w wysokości niewspółmiernie wysokiej do nakładu pracy kancelarii. 

Jak możemy przeczytać na tę chwilę procedowania wstępnej wersji projektu ustalono, iż: 

  • Umowa pomiędzy kancelarią odszkodowawczą, a konsumentem – polegającą na świadczeniu usług w zakresie dochodzenia roszczenia z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikającą z czynu niedozwolonego, może określać wynagrodzenie tej kancelarii w stosunku do kwoty uzyskanej na rzecz klienta, nie więcej jednak niż 25% tej kwoty. 
  • Postanowienia umowy, przewidujące zwrot wydatków kancelarii przez klienta lub pobieranie dodatkowych opłat obok kwoty wynagrodzenia są nieważne. 

Dodatkowo, niezależnie od powyższego projektu propozycje Naczelnej Rady Adwokackiej dotyczące projektu ustawy o szczególnych zasadach prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu pomocy prawnej są obecnie analizowane w Ministerstwie Sprawiedliwości. 

Źródło: bip.brpo.gov.pl