Niestety wypadek przy pracy może zdarzyć się każdemu z nas, bez względu na to, jaki zawód wykonujemy. Czy jeśli do niego dojdzie możemy liczyć na jakieś świadczenie? Do kogo złożyć wniosek – do pracodawcy czy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych? I czy biorąc pod uwagę ryzyko wystąpienia takiego zdarzenia warto posiadać dodatkową polisę na życie?

Co o wypadkach przy pracy mówią statystyki?

Choć mogłoby się wydawać, że wypadki przy pracy zdarzają się bardzo rzadko i problem ten dotyczy przede wszystkim te osoby, które na co dzień zajmują się obsługą niebezpiecznych maszyn statystyki mówią coś odmiennego. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w pierwszym kwartale 2020 roku zgłoszono 14140 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, co oznacza spadek o 10,5 procent w stosunku do ubiegłego roku. Pokazuje to, że wskaźnik wypadkowości, czyli liczby poszkodowanych na 1000 pracowników spadł z 1,17 do 1,04. Analizy wskazują też, że 0,2 procent zdarzeń stanowiły zdarzenia śmiertelne, a o 10 procent zwiększyła się liczba poszkodowanych w wypadkach ciężkich. Statystyki te są lepsze w odniesieniu do analogicznego okresu w 2019 roku, jednak mogą mieć one związek z okresem pandemii. Wiele firm zawiesiło swoją działalność albo przeszło na tryb zdalny, umożliwiając swoim pracownikom wykonywanie pracy w domu. Oto, w jakich kategoriach PKD wskaźnik wypadkowości był najwyższy:

  • górnictwo i wydobywanie,
  • dostawa wody: gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja,
  • opieka zdrowotna i pomoc społeczna,
  • przetwórstwo przemysłowe,
  • rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo,
  • transport i gospodarka magazynowa.

Z kolei wydarzenia, które najczęściej powodowały urazy to:

  • zderzenie z nieruchomym obiektem,
  • uderzenie przez obiekt będący w ruchu,
  • kontakt z przedmiotem ostrym, szorstkim, chropowatym,
  • obciążenie fizyczne lub psychiczne,
  • uwięzienie, zmiażdżenie.

Jak definiujemy wypadek przy pracy?

Na podstawie art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wypadek przy pracy możemy zdefiniować, jako zdarzenie nagłe, do którego doszło w wyniku zewnętrznej przyczyny, czego efektem był uraz lub śmierć, a nastąpiło ono w związku z wykonywaną pracą. Co ważne mówimy tu zarówno o zdarzeniach, do których doszło podczas wykonywania zadań zleconych przez przełożonego, jak i takich, które były realizowane bez polecenia. Pamiętajmy też o tym, że wypadkiem przy pracy nie nazywamy tylko wydarzenia, do którego doszło w siedzibie firmy, ale także takie, które miało miejsce podczas podróży służbowej. Wówczas chodzi o wypadek komunikacyjny w pracy.

Wypadek przy pracy – co robić?

Warto wiedzieć o tym, że jeśli dojdzie do wypadku przy pracy, to zarówno po stronie pracodawcy, jak i poszkodowanego spoczywają pewne obowiązki, które należy wykonać.

I tak pracodawca musi:

  • Zapewnić poszkodowanemu niezbędną pomoc i podjąć działania zmierzające do ograniczenia zagrożenia.
  • Zabezpieczyć miejsce zdarzenia – przed osobami niepowołanymi.
  • Zawiadomić o wypadku właściwego inspektora pracy i inne organy, np. prokuratora, jeśli doszło do wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego.
  • Przeprowadzić postępowanie powypadkowe – realizuje je podmiot, na rzecz, którego poszkodowany świadczył pracę, ewentualnie może to robić ZUS lub KRUS w przypadku rolników.

Natomiast poszkodowany powinien:

  • Zgłosić wypadek pracodawcy.
  • Zgłosić roszczenie z tytułu skutków wypadku – wniosek należy złożyć do płatnika składek lub do ZUS‑u, a w przypadku rolników do KRUS‑u.

Wypadek w pracy a odszkodowanie

Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że jeśli dane zdarzenie zostanie uznane przez ZUS za wypadek przy pracy, to poszkodowany może liczyć na szereg świadczeń. Wówczas powinniśmy złożyć wniosek do płatnika składek, który następnie musi zgromadzić niezbędną dokumentację i przekazać ją do ZUS‑u. Należy określić, o jakie świadczenie wnioskuje pracownik, przedstawić protokół powypadkowy i kartę wypadku czy zaświadczenie o stanie zdrowia, jednak czasami mogą być również wymagane i inne dokumenty.

Jako osoba poszkodowana możemy ubiegać się między innymi o:

  • Zasiłek chorobowy – w wysokości 100 proc. wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe. Przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy ze względu na wypadek.
  • Świadczenie rehabilitacyjne – należy się, jeśli po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal nie jesteśmy zdolni do pracy. Można je pobierać maksymalnie przez 12 miesięcy.
  • Zasiłek wyrównawczy – otrzymamy go, jeśli nasze wynagrodzenie uległo obniżeniu na skutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
  • Jednorazowe odszkodowanie – w przypadku stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Uprawnienia do niego przysługują dopiero po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji.
  • Jednorazowe odszkodowanie dla rodziny – dostają je członkowie rodziny poszkodowanego, który zmarł w wyniku wypadku.
  • Rentę z tytułu niezdolności do pracy – przysługuje poszkodowanemu, który na skutek wypadku stał się niezdolny do pracy.
  • Rentę szkoleniową – otrzymamy ją, jeśli orzeczono, że musimy się przekwalifikować, gdyż nie możemy już wykonywać dotychczasowej pracy.
  • Rentę rodzinną – może być wypłacana członkom najbliższej rodziny poszkodowanego, który zmarł.
  • Dodatek do renty rodzinnej – należy się sierocie zupełnej, o ile jest uprawniona do renty rodzinnej z ubezpieczenia wypadkowego.
  • Dodatek pielęgnacyjny – przysługuje uprawnionemu do renty z ubezpieczenia wypadkowego na zasadach określonych w przepisach emerytalnych.
  • Pokrycie kosztów leczenia – w zakresie stomatologicznym, szczepień ochronnych i zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.
  • Odszkodowanie od pracodawcy – wypłaca się, jeśli w związku z wypadkiem uszkodziliśmy przedmioty osobistego użytku.

Jak widać, w związku z wypadkiem przy pracy może nam przysługiwać wiele świadczeń. Jednak to nie wszystko – warto mieć jeszcze ubezpieczenie na życie, które swoją ochroną obejmuje takie sytuacje.

Wypadek przy pracy a odszkodowanie od ubezpieczyciela

Każda osoba, która jest aktywna zawodowo powinna wziąć pod uwagę możliwość zakupu dodatkowego ubezpieczenia, które w swoim zakresie będzie miało również wypadki przy pracy. Tym bardziej, jeśli jesteśmy jedynymi żywicielami rodziny, bowiem wówczas nasi najbliżsi będą mogli otrzymać dodatkowo wysokie świadczenie. Taką ochronę zapewnia zarówno indywidualne ubezpieczenie na życie, jak i np. te grupowe, zawierane w naszym zakładzie pracy.

Przed wyborem polisy na życie powinniśmy także zwróć uwagę na wysokość sumy ubezpieczenia. To od niej, bowiem zależy, jakie maksymalne świadczenie będą mogli otrzymać nasi najbliżsi, jeśli dojdzie do naszej śmierci. Oczywiście to tylko jedno z wielu ryzyk, które jest objęte ochroną ubezpieczeniową. Odszkodowanie może być wypłacone między innymi z tytułu:

  • niezdolności do pracy,
  • pobytu w szpitalu,
  • operacji medycznej,
  • śmierci współmałżonka.

I pamiętajmy o tym, że przed zawarciem umowy koniecznie musimy zapoznać się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia (OWU). To w nich znajdziemy informacje na temat tego, jaki jest zakres ochrony, czego dotyczą wyłączenia odpowiedzialności oraz jakie przysługują nam świadczenia w zależności od zdarzenia, do którego dojdzie.

Źródło: UNIQA